Obelisk i lapidarium

W centralnej części Chełma Dolnego (niem. Wartenberg) odnajdziemy XIII-wieczny kościół z ciosów granitowych, na przykościelnym terenie znajduje się sporych rozmiarów daglezja i obelisk poświęcony poległym w I wojnie mieszkańcom wsi. Obiekt jest umieszczony na trzystopniowym podeście z kamienia. Obelisk jest prostokątną bryłą, której góra jest w kształcie niewielkiego ostrosłupa. Na ścianach pomnika wyryte są nazwiska ofiar.

Kościół otoczono kamiennym murem, przy nim zaś kilka lat temu utworzono lapidarium ze starych, zgromadzonych płyt nagrobnych z pobliskiego cmentarza ewangelickiego. Nagrobki w dobrym stanie, posiadają ornamenty roślinne, na niektórych płytach widoczne są inskrypcje w języku niemieckim.

Obelisk wraz z lapidarium i mauzoleum, które mieszczą się obok został wpisany na wojewódzką listę zabytków w grudniu 2005 roku.