Kościół parafialny pw. św. Katarzyny

Kościół w Marcinkowicach funkcjonował prawdopodobnie w już XIV wieku, ale istniejąca budowla została wzniesiona w 1628 roku, po czym przebudowywana w wieku XIX. Jest to kościół parafialny dekanatu Mirosławiec.

Kościół został poświecony 8 maja 1628 roku, ale konsekracji dokonał biskup Wojciech Tolibowski dopiero w 1660 r., co może pozwalać na przypuszczenie, iż kościół dopiero po kilkudziesięciu latach otrzymał pełne wyposażenie kościoła, w tym uzupełnienie o wmurowany ołtarz. Fundację kościoła wiąże się też z podziękowaniem za bitwę pod Sztumem lub też z Andrzejem bądź Krzysztofem Wedel -Tuczyńskim. Na związek z bitwą wskazywałyby kule armatnie wmurowane w ścianę układające się w kształt krzyża. Pod koniec XIX wieku istniała jeszcze inskrypcja wyjaśniająca ich obecność właśnie w nawiązaniu do bitwy.

Kościół wzniesiony został w stylu późnego gotyku, w 1887 roku dobudowano kruchtę południową, nadając jej styl neogotycki, na początku XX wieku rozebrano kruchtę północną i zastąpiono eklektyczną kaplicą nawiązującą do stylu gotyckiego i romańskiego z wyraźnymi elementami secesyjnymi. Świątynia jest to budowlą z czerwonej cegły, o rozbudowanej bryle: korpus główny posadowiono na planie prostokąta, zamkniętego trójbocznym prezbiterium, od północy dostawione są: kaplica na planie prostokąta i zakrystia na planie kwadratu, od południa prostokątna kruchta a od zachodu wieża na planie kwadratu. Dodatkowo między wieżą i nawą w północnym narożniku znajduje się cylindryczna klatka schodowa prowadząca na emporę muzyczną. Korpus kościoła oszkarpowany jest przyporami i przykryty dwuspadowym dachem, przechodzącym nad prezbiterium w trójboczny. Przypory przy prezbiterium zdobne prostokątnymi, tynkowanymi blendami. Nad czterokondygnacyjną wieżą widoczny dach namiotowy. Dolna kondygnacja wieży otwiera się na nawę półkolistą arkadą, podobna, lecz nieco węższa arkada znajduje się w emporze.

Wyjątkowym elementem, niespotykanym w innych kościołach w regionie są wspomniane krzyże ułożone z kul armatnich wtopionych w ściany nad wejściem do zakrystii i nad wejściem do wieży. Legenda głosi, iż kule te omijały biorących w bitwie, jeśli w trakcie walki kierowali prośbę o ocalenie do Matki Bożej – czy to bezpośrednio, czy za wstawiennictwem św. Katarzyny. Kule te kierowały się ponoć na małą polankę w pobliżu pola walki i same układały się w formę krzyży. Kilka z tych kul mieli też zabrać ze sobą do domu jako ochronę na przyszłość ci, którzy w ten cudowny sposób zostali ocaleni.

Wart uwagi przy okazji zwiedzania kościoła jest też ołtarz główny, wykonany w stylu manierystycznym z obrazem wykonanym przez uczniów gdańskiej szkoły Hermana Hana, mistrza polskiego malarstwa epoki baroku. W podziemiach kościoła znajduje się krypta grobowa ze szczątkami Krzysztofa Prażmowskiego, jego żony Elżbiety z domu Blankenburg oraz przedstawicieli rodu Golc, którzy wyznawali katolicyzm. Krypta jest niedostępna do zwiedzania.