Skansen bojowy w Zbicach

Zdbice to niewielka miejscowość w pobliżu której, wzdłuż brzegów jezior Zdbiczno, Dobre i Smolno, wzniesiono umocnienia linii Wału Pomorskiego. Zacięte walki o ich przełamanie toczyły się tu w lutym 1945 roku. W rejonie Zdbic operowała 4. dywizja piechoty 1 Armii Wojska Polskiego. W dniach 5-8 lutego żołnierze polscy dokonali wyłomu w linii fortyfikacji na odcinku 12 km. To z kolei wywołało serię kontrataków niemieckich. Sukces polskiej piechoty został opłacony bardzo dużymi stratami, a walki w tym terenie przetrwały w pamięci jako bardzo zacięte.

Po zakończeniu działań wojennych umocnienia Wału Pomorskiego były systematycznie niszczone. Najpierw po to, by zapobiec ewentualnym kontratakom ze strony niemieckiej i konieczności ponownego zdobywania tych umocnień. Po wojnie pozbawiano je celowo wartości bojowych jednocześnie pozyskując stal pancerną z przeznaczeniem na złomowanie. Po latach współcześni złomiarze dokończyli dzieła zniszczenia. Miejsce to jednak wciąż ma swoją historyczną wymowę i warte jest zwiedzenia.

Skansen w Zdbicach powstał w roku 1980, wówczas bowiem  podjęto decyzję o utworzeniu w tym rejonie Centralnego Rejonu Pamięci 1 Armii Wojska Polskiego. Miała zostać stworzona panorama walk, jakie miały miejsce w tych okolicach pod koniec II wojny światowej. Wprawdzie przeważająca  część projektu nie została wykonana, ale i tak właśnie w Zdbicach utworzono ciekawą ekspozycję sprzętu bojowego i inżynieryjnego, który był używany w czasie walk o Wał Pomorski. Był też tu sprzęt, który z tymi akurat walkami nie miał nic wspólnego, ale zdecydowano o jego wyeksponowaniu, aby skansen prezentował się ciekawiej.  Ustawione tam zostały m.in. moździerze, działa, czołgi, katiusze, haubice. Odnowiono też, zresztą nie całkiem zgodnie z prawdą historyczną kilka odcinków transzei, ustawiono kozły z drutem kolczastym. Przygotowano również parking dla zwiedzających. Po roku 1990 skansen zaczął podupadać i obecnie widoczne są już tylko skromne jego pozostałości, których ubywa z miesiąca na miesiąc. 

Część zdjęć prezentuje skansen w jego wyglądzie sprzed kilku lat.