Wyspa Biskupia w Karlinie

Tereny na wyspie wraz z zabudową folwarczną o powierzchni 22 ha do 1989 roku były użytkowane w charakterze gospodarstw rolnych, a po roku 1989 wyłączone ze stałego użytkowania. To spowodowało ich stopniową dewastację.

Wyspa, którą przecinają rzeki Parsęta i Radew został zakupiony przez prywatnego inwestora w 2008 roku. Koncepcja rozwoju „zespołu na wyspie” przewiduje adaptację zabudowy folwarcznej na resort hotelowo-rekreacyjny z zapleczem konferencyjnym oraz stanicą wodną. Obecnie teren wyspy jest ogrodzony i nie jest dostępny dla zwiedzających.

Historia wyspy biskupiej sięga XIV wieku. Wówczas powstał na niej zamek biskupów kamieńskich. Na powstanie zamku w tym miejscu miały wpływ dwie przyczyny. Po pierwsze ówczesny biskup von Rehberg zauważył korzystne położenie Karlina. Po drugie Karlino w tym czasie otrzymało prawa lubeckie i zostało wyniesione do rangi rezydencji biskupiej. Począwszy od lat 80-tych XIV w. Karlino było siedzibą biskupów kamieńskich. Przy ujściu Radwi do Parsęty, po przekopaniu kanału, utworzono sztuczną wyspę, na której stanął zamek. Pierwotnie zamek był budowlą prostokątną o wymiarach 11 x 35 m. Wybudowano go z cegły na fundamencie kamiennym. Na przełomie XIV i XV w. zamek przeżywał zawieruchy, a jego istnienie zostało zagrożone. W 1409 r. książę Bogusław VIII najechał na Karlino, jednak go nie zdobył. W złości w odwrocie spalił miasto. Zamek dzięki otaczającej go wodzie i dzielnej obronie ustrzegł się od pożaru. Przez lata długi zamku rosły, dlatego w 1440 r. rada miejska w Kołobrzegu wzięła w zastaw połowę biskupiego folwarku. w 1450 r. rozpoczęto pierwszą rozbudowę zamku. Prace trwały do 1575 r. i spowodowały, że zamek stał się piękną renesansową rezydencją. Wówczas też postanowiono rozbudować zamek na planie regularnym, trójskrzydłowym. Powstała okazała trójkondygnacyjna budowla, której boczne skrzydła zwieńczone były szczytami. Wybudowano wąski dziedziniec, który zamykał mur z bramą zwróconą w stronę miasta. Pomiędzy zamkiem i miastem powstało oddzielone fosą podzamcze. Zamek zajmował powierzchnię 50 x 50 m, natomiast przedzamcze wynosiło 50 x 100 m. Zamek nie ustrzegł się jednak od zagłady. W roku 1481 został zdobyty i spalony przez kołobrzeskich i koszalińskich mieszczan. W 1486 r. rozpoczęto odbudowę zamku, a następnie rozbudowywano go w latach 1602-1618. Niestety w roku 1761, podczas wojny siedmioletniej, Karlino zostało zdobyte przez wojska radzieckie dowodzone przez generała Romancowa. W wyniku tych działań zamek został splądrowany i prawie doszczętnie spłonął. Niedługo potem jego ruiny rozebrano, zasypano fosę oddzielająca zamek od miasta. Ocalała jedynie najniższa jego kondygnacja skrzydła głównego z zachowanym sklepieniem gwiaździstym. W późniejszym okresie, w XIX w. w miejscu zamku na zachowanych fundamentach wybudowano browar królewski. Ciekawostką jest to, że przez wiele lat fragmenty zamku stanowiły tajemnicę. Uważano, że po zamku nic się nie zachowało. Jednak w trakcie prac archeologicznych, na terenie jednego z gospodarstw rolnych, odkryto pozostałości zamku. Odkryto wówczas w przyziemiu budynku gospodarczego dwie gotyckie sale z gwiaździstymi sklepieniami oraz najstarszy na Pomorzu Zachodnim kominek gotycki dwustronny (kominek ścianie dla sąsiadujących ze sobą dwóch pomieszczeń). Niestety tak istotne odkrycie archeologiczne nie zostało należycie zabezpieczone i objęte ochroną, dlatego też ulegało szybkiej dewastacji.

Natomiast w XIX w. powstał dworek, magazyn zbożowy, obora, stodoła i kuźnia. Najbardziej okazałą budowlą zespołu jest budynek dworku Fryderyka Wilhelma. Pochodzi on z 1721 r. Dworek jest budowlą murowaną, o konstrukcji szachulcowej, parterową z użytkowym poddaszem. Przejawia styl secesyjny. Zdobią go szczyty i sztukateria. Przez lata dworek ulegał zniszczeniu. Obecnie prowadzone są w nim prace restauratorskie.

Właściciel wyspy biskupiej:
ZIYAD RAOOF 
Hotele i Restauracje w zabytkach
Tomaszowice k/Krakowa
ul. Krakowska 68; 32-085 Modlnica
tel. +48 12 419 20 00
fax. +48 12 614 08 08
e-mail:  recepcja@dwor.pl