Stare miasto

Dzisiejsza wieś Widuchowa powstała na istniejącym już w VIII wieku grodzie opolnym Pomorzan, którzy strzegli przeprawy przez Odrę. W XIII wieku, najprawdopodobniej jeszcze przed 1283 roku wieś posiadała prawa targowe, a w XIV wieku (dokładnie w 1347 roku) Widuchowa otrzymała prawa miejskie. W 1478 roku miasto było podzielone granicą państwową – północna cześć należała do Księstwa Pomorskiego, południowa do Nowej Marchii. W 1648 roku Widuchową rządzili Szwedzi, w 1679 roku miasto przejęli Brandenburczycy. W 1754 roku miasto w sporej części zostało strawione przez pożar. Najistotniejsze zniszczenia powstały jednak w czasie II wojny światowej – w 1945 roku w Widuchowej toczył się walki, w wyniku których zniszczono 80% miasta. Po wojnie Widuchowej odebrano prawa miejskie.

Mimo wielu znaczących zniszczeń we wsi zachowało się kilka znaczących zabytków – w głównej mierze budynków mieszkalnych. Ale w obrębie starego miasta znajdziemy także eklektyczny budynek ratuszu z początku XX-wieku. Przy ul. Grunwaldzkiej 9 willę z początku XX wieku (także eklektyczną), w której obecnie mieści się poczta.

Najstarszym budowlą zachowaną w Widuchowej jest XIII-wieczny kościół zbudowany z granitowych ciosów. Obiekt był przebudowywany w XVIII-XIX wieku. Wewnątrz odnajdziemy barokowy ołtarz z XVIII wieku, a nad zachodnim szczytem świątyni nadbudowaną podczas przebudowy ryglową dzwonnicę.

Wszystkie domy mieszkalne, które zostały wpisane na listę zabytków znajdują się przy ul. Grunwaldzkiej, także przy tej ulicy znajduje się zespół murowanych stodół z drugiej połowy XIX wieku. Stodoły posiadają charakterystyczne otwory wietrznikowe, które służyły do suszenie uprawianego tu niegdyś tytoniu.

Nad samą Odrą, na północ od kościoła odnajdziemy ruiny zamku. Obiekt został wybudowany w 1700 roku na dawnym miejscu grodu przez Wulffów, ówczesnych właścicieli miasta. Obronny zamek został zniszczony 30 lat później, podczas sąsiedzkich waśni.

Teren starego miasta Widuchowej został wpisany na listę zabytków w lutym 1956 roku.