Dom ryglowy nr 25

Pierwsze wzmianki na temat wsi pochodzą z 1335 roku, gdy wspomina się młyn należący do Nicolausa Albusa. Dziś w Starych Łysogórkach odnajdziemy dwie zabytkowe budynki. Pierwszy z nich to chałupa, w której dziś mieści się Fundacja Dom Rodzinny Dla Upośledzonych Umysłowo Sierot pw. Dzieciątka Jezus, drugi to dom mieszkalny nr 25, który dziś jest w rękach prywatnych.

Zagroda nr 25 znajduje się w połudnowo-wschodniej części Starych Łysogórek, po południowej stronie głównej drogi. Obiekt został wzniesiony na przełomie XIX i XX wieku. Parterowy budynek został zaprojektowany na planie prostokąta o wymiarach 1140 na 790 cm. Obiekt charakteryzuje się bryłą w formie prostopadłościanu, całość nakryta jest dwuspadowym dachem. Całkowita wysokość budowli to siedem metrów. Obiekt posiada ryglową konstrukcję, szkielet budynku jest wyeksponowany.

Po wojnie obiekt częściowo należał do Urzędu Gminy, częściowo był w prywatnych rękach. Od 1989 roku budynek był opuszczony i uległ dewastacji. W 1992 roku został zakupiony przez prywatnych właścicieli. Obecnie budynek pełni funkcję całorocznego domu mieszkalnego. Stylem chałupa nawiązuje do chałup występujących m.in. na Kaszubach i Mazurach.

W 1996 roku wymieniono pokrycie dachu, w większości ścian wymieniono wypełnienie srychułowe, zastępując je cegłą. Kubatura domu wynosi ok. 500 metrów sześciennych, powierzchnia użytkowa to ok. 95 metrów kwadratowych. Budynek otoczony jest zagospodarowanym podwórzem, na którym znajdziemy utwardzone ścieżki, klomby i kamienną studnię.

Obiekt został wpisany na wojewódzką listę zabytków w marcu 2002 roku.