Elektrownia podwodna w Rościnie

Elektrownia wodna Rościno została zbudowana w latach 1935-1936 w Niemczech według projektu niemieckiego inżyniera Arno Fischera, wykorzystując oryginalny pomysł ukrycia całej elektrowni pod wodą, funkcjonowa do 1944 roku, a po wojnie do lat 50. XX w. Była to pierwsza na świecie podwodna elektrownia. Elektrownia nie została zniszczona w czasie wojny i urządzenia hydrotechniczne były sprawne. W sensie hydrotechnicznym Elektrownia Rościno była progiem piętrzącym wodę w korycie rzeki. Jaz piętrzący z częścią przelewową i upustem dennym oraz elektrownią przepływową został umieszczony w poszerzonym korycie rzeki. Elektrownia pracuje bez możliwości retencji.

W latach 1973-1975 elektrownię zmodernizowały Zakłady Energetyczne w Koszalinie. Zostały tu zainstalowane dwie prototypowe turbiny przepływowe zaprojektowane przez prof. Krzyżanowskiego z Uniwersytetu Gdańskiego,  a generatory umieszczono pod turbinami wykorzystując przeniesienie napędu za pomocą pasków klinowych. Uzyskana produkcja energii, jako wartość średnia w ciągu ostatnich wielu lat wynosi 1000 MWh rocznie.

W 2014 roku zakończono kolejną modernizację: Zapora stanowiła istotna przeszkodę dla ryb. Utrudniała ona migrację m.in. łososi do tarlisk położonych w górze rzeki. Część hydrotechniczna elektrowni została całkowicie przebudowana, otrzymała zupełnie nowe wyposażenie i pracuje w trybie bezobsługowym. Utworzono też nową przepławkę.

Historyczna turbina trafiła do Karlina dzięki uprzejmości firmy ENERGA Hydro Sp. z oo o. i można ją oglądać przed  Regionalnym Centrum Turystyki i Sportu w Karlinie.

Kilka kilometrów w dół Parsęty, nieopodal obecnej obwodnicy Karlina w lesie można odnaleźć niedokończoną konstrukcję siostrzanej podwodnej elektrowni. Po modernizacji elektrowni w Rościnie jest to już jedyne miejsce gdzie można zobaczyć tą ciekawą konstrukcję.

Dane techniczne:

Turbina:

typ: Kaplan
firma: Escher Wyss
rok budowy: 1935
Produkcja niemiecka
obroty/minutę: 250
układ konstrukcyjny: rurowy
moc zainstalowana: 120 kW

Generator:

typ: GD-12-250-50/02
firma: Dolmel
waga: 2900 kg
napięcie generatora: 0,4 kV
napięcie wzbudzenia: 0,05 kV
rok budowy: 1975
Produkcja polska
obroty/minutę: 500