Gmach Urzędu Celnego

Miejsce nad brzegiem Odry, w którym odnajdziemy gmach Urzędu Celnego jest od wieków związane z poborem należności celnych. Na początku XVI wieku w okolicy dzisiejszej Trasy Zamkowej znajdował się Most Kłodny, na którym znajdował się szlaban celny, który był podnoszony dopiero po zapłaceniu przez przepływające statki odpowiedniej opłaty celno-podatkowej.

Po wciągnięciu Szczecina w terytorium Prus, król Fryderyk Wilhelm I podjął decyzję o budowie budynku, w którym mogłyby być załatwiane wszystkie podatkowe sprawy i który kontrolowałby przepływające przez Odrę jednostki. Na miejsce budowy wybrano to, w którym dziś stoi gmach Urzędu Celnego. Budowa obiektu rozpoczęła się w 1724 roku – ze względu na bagniste podłoże, budowla została wzniesiona na specjalnych palach. Obiekt został nazwany mianem „Pakowni”.

Z powodu dużego natężenia ruchu i kolejek, które się tworzyły podjęto decyzję o rozbudowie Pakowni. Dokładnie w 1900 roku powstał projekt głównego gmachu Urzędu Celnego – autorstwa Wilhelma Meyera-Schwartau, architekta, który zaprojektował także Wały Chrobrego czy budynek PUM-u. Gmach był budowany w latach 1904-1907.

Niezwykle ciekawe są zdobienia na obiekcie, a na szczególna uwagę zasługują dwie twarze umieszczone po obu stronach fasady, przy wejściach. Z jednej strony twarz jest uśmiechnięta – według wielu, jest symbolem interesanta, który jeszcze posiada pieniądze, ponieważ nie opłacił jeszcze żadnych należności. Z drugiej strony twarz jest smutna – to ta sama postać, tutaj jednak interesant jest już po dokonaniu opłat.

Na naszą uwagę zasługuje także wnętrze – na klatce schodowej odnajdziemy żebrowe sklepienie i głowy lwów nad wejściem. Mają one symbolizować siłę urzędu i wywołać w interesantach szacunek oraz pokorę. W obiekcie zachowały się także meble – m.in. sejf, szafa i fotele.

Po wojnie, gdy budynek został przejęty przez Polaków, obiekt został przeznaczony do celów, do których został wybudowany. Pierwsza zagraniczna odprawa celna z tego urzędu została przeprowadzona w czerwcu 1946 roku.

Obiekt znajdujący się tuż nad brzegiem Odry został wpisany na wojewódzką listę zabytków w grudniu 1988 roku.