Ratusz w Koszalinie

Rynek Staromiejski został wytyczony w XIII wieku. Wraz z typowym dla średniowiecznego miasta układem ulic tworzy zabytkowy układ urbanistyczny. Na środku rynku, poczynając od XIII wieku, zbudowano kolejno trzy ratusze. Ostatni z nich został zniszczony – podobnie jak inne zabudowania miejskie – przez pożogę w roku
1718 (podczas prac wykopaliskowych w 2009 r. archeolodzy odnaleźli jego ceglane fundamenty). Dwa lata później kolejny ratusz wybudowano w innym miejscu, w południowej pierzei rynku, w pobliżu katedry. Natomiast w centrum placu wystawiono pomnik królowi Prus Fryderykowi Wilhelmowi I – w podzięce za pomoc udzieloną w odbudowie miasta. Wówczas także powstała na rynku pierwsza fontanna zasilana ze źródła na Górze Chełmskiej. Rynek w średniowiecznym mieście spełniał przede wszystkim funkcje handlowe; na co dzień interesy prowadzono w kramach (sukiennicach) najczęściej dobudowywanych do ratusza. Większe
targi i cykliczne jarmarki wymagały przywileju od panującego księcia. Nad handlem nadzór sprawowali
rajcy miejscy, a wzorce miar przechowywane. Zajmujący północną pierzeję rynku ratusz został wzniesiony w latach 1960–1962 wg projektu Władysława Michałowskiego ze Szczecina. Natomiast pracami budowlanymi kierował Andrzej Boniek. Wysunięty nieco ryzalit mieści komunikację pionową, a w górnej partii – zegar otoczony metaloplastyką z herbem miasta, wykonaną współcześnie przez koszalińskich rzemieślników. Szczyt wieży zegarowej stanowi glorieta z masztem flagowym. Ostatnią, czwartą kondygnację budowli wieńczy fryz ażurowy, stanowiący siedlisko dla wszechobecnych gołębi. Ze względu na konieczność kosztownego odnawiania elewacji budynku został przesłonięty siatką. Niezwykle oryginalna fasada budowli we wszystkich wydawnictwach stała się wizytówką współczesnego miasta. W historii Koszalina jest szóstą z kolei siedzibą władz miejskich; trzy pierwsze wzniesiono pośrodku rynku, dwie kolejne - w pierzei południowej (tam, gdzie obecnie jest sklep „Jubiler”). Bezpośrednio po II wojnie światowej funkcję siedziby Miejskiej Rady Narodowej pełniła secesyjna kamienica przy ulicy J. Piłsudskiego 11–15, wzniesiona na przełomie XIX i XX wieku, z charakterystycznym kartuszem herbowym w elewacji.