Plac Tobrucki

Pod koniec XIX wieku dzisiejszy pl. Tobrucki był wizytówką Szczecina. Na początku XX wieku – szczególnie po wybudowaniu innych ważnych obiektów (np. Wałów Chrobrego) jego rola nieco zmalała, by ostatecznie zatracić swoją wagę po II wojnie światowej. Mimo to do dziś pl. Tobrucki jest niezwykle ciekawym obiektem.

Dawny Rathausplatz mieści się w śródmieściu, na terenie osiedla Nowe Miasto. Do dziś przetrwał układ placu, który został założony na pochyłym w stronę Odry terenie. Wokół placu znajdują się reprezentatywne budynki – Ratusz Czerwony, Książnica Pomorska, Pomorski Uniwersytet Medyczny i Poczta Główna.

Główną osią założenia jest fontanna, która została umieszczona w najwyższej części placu. Fontanna składała się z podstawy architektonicznej autorstwa profesora Otto Rietha i rzeźby „Sediny” według projektu profesora Ludwiga Manzla. Basen fontanny przetrwał do naszych czasów, losy kompozycji Manzla nie są znane.

Rzeźba przedstawiała kobietę stojącą na statku, wokół którego umieszczono półnagie postaci obu płci. Sedina, która znajdowała się w centralnej części rzeźby prawą rękę opierała na kotwicy, zaś lewą trzymała żagiel – postać ta była uosobieniem portowego miasta – Szczecina, które było prowadzone przez boga handlu – Merkurego. Statek mógł być poruszany przez moc Przemysłu. Kompozycja miała jasno wskazywać drogę rozwoju Szczecina i stać się jego symbolem.

Fontanna została odsłonięta 23 września 1898 r. w obecności cesarza Wilhelma II. Uroczystość została połączona z otwarciem basenu portu wolnocłowego. Rzeźba w 1942 roku została zdemontowana, nie wiadomo co się z nią stało. Według niektórych została ukryta, inni uważają, że Niemcy zniszczyli rzeźbę, wykorzystując brąz z którego była zrobiona na cele wojskowe.

Od kilku lat powraca pomysł odtworzenia Sediny i umieszczenia jej na pl. Tobruckim. W 2004 roku społeczny komitet doprowadził do powstania w 2008 roku modelu rzeźby. W 2014 roku projekt odtworzenia rzeźby został zgłoszony w ramach Budżetu Obywatelskiego – ale nie został wybrany przez mieszkańców. W 2010 roku przeprowadzono prace konserwatorskie podstawy fontanny. Po 1945 roku na cokole po Sedinie ustawiono kotwicę.

Na pl. Tobruckim odnajdziemy także jedną z XIX-wiecznych pomp. Interesująca jest także roślinność, którą odnajdziemy na skwerze. Spotkamy na jego terenie m.in. cztery cisy pospolite w odmianie krótkoigielnej, które należą do najwyższych w Polsce i mają ponad 5 metrów wysokości, orientalne, bo pochodzące z Chin krzewy budlei skrętnolistnej, dwa orzechy czarne, dwa buki zwyczajne w odmianie czerwonolistnej i cztery dęby szypułkowe.

Plac Tobrucki w Szczecinie został wpisany na wojewódzką listę zabytków we wrześniu 2010 roku.