Zamek Wapnica

W dawnych, wczesnośrednowiecznych czasach znajdowała się tutaj wyspa na jeziorze, a na niej najprawdopodobniej słowiańskie grodzisko na miejscu którego, przypuszczalnie pod koniec XIII wieku wybudowano zamek. Miała to być strażnica granicy z Nową Marchią. Zamek zbudowali Güntersbergowie jako lennicy księcia pomorskiego. Ród ten przybył z gór Harzu. W 1295 r. gdy dokonano podziału księstwa, do działu Bogusława IV (wołogoskiego) należały w ziemi stargardzkiej też dobra panów Ravenstein, zatem von Güntersbergów. W początkach lutego 1296 r. doszło do zabójstwa króla Przemysła II w Rogoźnie. Wedle rocznika kołbackiego na czele oddziału brandenburskiego, który dokonał tego, był rycerz margrabiów Jakub Kaszuba. To zapewne Jakub von Güntersberg/Ravenstein, który z rodem przeszedł wtedy do służby margrabiów i ziemię wapnicką im przyporządkował. Później Güntersbergowie z Wapnicy opuścili księstwo wołogoskie na wiele lat. Pojawili się ponownie w roku 1336 i otrzymali prawo budowy zamku w Bytowie (dzisiejsze województwo pomorskie). Dwa lata później, w 1338 roku został zniszczony przez Brandenburczyków. Güntersbergowie mogli zamej odbudować, jednakże wcześniej musieli zamek w Bytowie zburzyć. Odbudowany zamek w Wapnicy miał kształt regularny czworoboczny z przylegającym przedzamczem. Podczas kampanii wojennej elektora Albrechta Achillesa w 1478 r. "dobrą warownię, zamek, rynek i okoliczne wsie spalono". Po von Güntersbergach otrzymał w lenno Wapnicę Wedige von der Osten, a po nim kolejni właściciele. W latach 1631-1637 wieś została splądrowana przez Szwedów i zrujnowana rok póxniej przez stacjonujące wojska generała Stainhusena. W 1703 r. miejscowość powróciła do domeny państwowej. W 1840 roku przeprowadzono przez teren zamkowy groblę, która połączyła dotychczasową wyspę z oboma brzegami jeziora, a jej koroną przebiegła droga. W latach 70-tych XX wieku pod kierunkiem E. Cnotliwego przeprowadzono badania archeologiczne.

Źródło: "Średniowieczne zamki Pomorza Zachodniego"   Zbigniew Radacki   PWN 1976

rb