Staromiejski układ urbanistyczny

W Czaplinku do czasów współczesnych zachował się historyczny, XIII-wieczny układ Starego Miasta. Jego początki sięgają początków naszej ery. Wówczas w okolicach przebywali Goci, a po nich osiedlili się Słowianie. Według kronik w XII wieku miejscowy gród został spalony przez Bolesława Krzywoustego, a okoliczne ziemie zostały przyłączone do jego księstwa. Wydarzeniem, które ukształtowało obecny wygląd miasta było sprowadzenie przez księcia wielkopolskiego Przemysława II rycerzy Zakonu Świątyni Jerozolimskiej (Templariuszy). Nastąpiło to jesienią 1286 roku. Znani z przedsiębiorczości Templariusze szybko doprowadzili do przekształcenia skromnej osady rybackiej w prężnie funkcjonujący gród zwany świątynnym. Około 1290 roku Czaplinek otrzymał prawa miejskie. Wytyczono wówczas widoczną do dzisiaj charakterystyczną siatkę prostopadle krzyżujących się ulic wraz z centralnie umieszczonym rynkiem. Bogacący się na odbywających się w mieście jarmarkach mieszczanie budowali okazałe domy, które niestety nie dotrwały do naszych czasów. W XVI wieku Czaplinek przeżywał swój szczytowy okres rozwoju. Niestety w XVI wieku miasto pustoszyły ogromne pożary, a w XVII i XVIII wieku wojny trzydziestoletnia i siedmioletnia. Chociaż każdorazowo miasto podnosiło się z kolan to energia wkładana była w odbudowę, a nie rozwój. W związku z tym Czaplinek nie odegrał wiodącej roli w dziejach regionu. Pewną poprawę statusu miasta przyniosło dopiero doprowadzenie do miasta kolei, wybrukowanie ulic oraz uruchomienie sieci gazowniczej. Niestety na skutek działań II wojny światowej Czaplinek uległ zniszczeniu w znacznym stopniu. Całość założenia Starego Miasta została wpisana do rejestru zabytków.