W 2014 roku jako jeden z pierwszych w Polsce Marszałek Województwa Zachodniopomorskiego powołał pełnomocnika rowerowego na poziomie wojewódzkim. Pierwszym zadaniem było przeprowadzenie inwentaryzacji i opracowanie koncepcji stworzenia sieci tras rowerowych w regionie.
- Jak człowiek bardzo marzy, to znajdzie swoje miejsce na ziemi, by te marzenia spełniać. Miałem wielkie szczęście w życiu spotkać 10 lat temu grupę pasjonatów na czele z panią Wandą Nowotarską, obecnie Pełnomocniczką Marszałka ds. polityki rowerowej. Jak się ludzie z pasją spotykają, to zawsze coś fajnego z tego powstaje. I tak powstała koncepcja budowy systemu szlaków rowerowych na Pomorzu Zachodnim – mówi Marszałek Województwa Zachodniopomorskiego Olgierd Geblewicz.
Członkowie stworzonego przez pełnomocniczkę zespołu przejechali rowerami tysiące kilometrów – po nieubitych trasach, zarośniętych wałach przeciwpowodziowych, żeby je zinwentaryzować. Zinwentaryzować istniejące odcinki tras, ale także miejsca, które mogą potencjalnie służyć do rozwoju szlaków rowerowych. Pod uwagę brano także nasypy kolejowe i dukty leśne.
W 2015 powstała koncepcja, która zakładała stworzenie 1500 km tras. Potrzebna była strategia, by powstająca sieć była jak najbardziej efektywna. Wcześniej gminy tworzyły krótkie odcinki, być może ważne z punktu widzenia lokalnego, które nie tworzyły jednak spójnego systemu. Gminy wykorzystywały też różne technologie, budowały różne nawierzchnie. Istniała obawa, że kolejne odcinki nie będą utrzymane w jednakowym standardzie, a połączenia na styku gmin nie będą komfortowe.
- Zaproponowaliśmy dofinansowanie z Funduszy Europejskich na poziomie 85 proc. Pozostałymi 15 proc. Podzieliliśmy się z gminami. Województwo wzięło na siebie przygotowanie projektów, przeprowadzenie przetargów i samej inwestycji na gruntach należących do poszczególnych gmin, które w zamian wzięły na siebie utrzymanie gotowych już tras – tłumaczy marszałek Województwa Zachodniopomorskiego Olgierd Geblewicz.
Widząc rosnąca popularność rowerowych szlaków, zdecydowano o przystąpieniu do drugiego etapu, który zakłada budowę kolejnych 400 km tras. Sukcesem okazało się także połączenie polskiego systemu z niemieckim, co stało się możliwe dzięki przebudowaniu starego, nieużywanego mostu kolejowego w Siekierkach na potrzeby turystów rowerowych. Rowerzyści z Niemiec zaczęli licznie odwiedzać Polskę, a Polacy – Niemcy.
Wykorzystanie dawnych kolejowych tras ożywiło też ponownie leżące przy nich miejscowości. Dzięki powstałej aplikacji Pomorze Zachodnie można dokładnie zaplanować podróż, wiedząc wcześniej, jakie na danym szlaku czy w konkretnej miejscowości czekają atrakcje, noclegi, kawiarnie, miejsca wypoczynku czy warsztaty. Lokalni przedsiębiorcy wykazują się inicjatywą i zgłaszają coraz więcej propozycji.
Rozwój sieci tras rowerowych na Pomorzu Zachodnim jest jednak możliwy także dzięki innym działaniom. Województwo sukcesywnie rozwija sieć kolejowych połączeń regionalnych i inwestuje w tabor.
- Nie każdy jest w stanie jednorazowo pokonać kilkadziesiąt lub więcej, kilometrów. Wiele osób chce w jedna stronę pojechać rowerem, a wrócić pociągiem. Zależy nam, by sieć tras rowerowych łączyła się z liniami kolejowymi. Tam, gdzie nie jest to możliwe, budujemy kolejowe sięgacze, czyli dodatkowe odcinki rowerowych tras umożliwiające dojazd do przystanków kolejowych – mówi Wicemarszałek Województwa Zachodniopomorskiego Tomasz Sobieraj.
Dodatkowo region inwestuje w kolejowy tabor. Obecnie trwa produkcja 8 nowoczesnych pociągów, w których liczba miejsc do przewozu rowerów będzie znacznie wyższa, niż standardowo. Także modernizując 50-letnie składy dwa z nich przebudowano w taki sposób, by zmieściły więcej jednośladów, niż tradycyjne pociągi.
Nasi prelegenci w trakcie konferencji poruszyli wiele ciekawych zagadnień, związanych m.in. z dobrą praktyką, jak i problematyką, towarzyszącą realizacji infrastruktury rowerowej oraz wyzwaniami, jakie stoją podczas tworzenia odpowiedniej oferty turystycznej. Transmisję ze spotkania można obejrzeć tutaj. Z poszczególnymi prezentacjami można zapoznać się poniżej.
"10 lat projektu Rowerem przez Pomorze Zachodnie" - Olgierd Geblewicz, Marszałek Województwa Zachodniopomorskiego
"Wyzwania polityki rowerowej na Pomorzu Zachodnim" - Tomasz Sobieraj, Wicemarszałek Województwa Zachodniopomorskiego
"Europejska polityka rowerowa - dobre praktyki i wyzwania" - Aleksander Buczyński, European Cyclists' Federation
"Francuska polityka rowerowa. Dobre praktyki i wyzwania" - Olivier Schneider, Francuska Federacja użytkowników rowerów
"Krajowa polityka rowerowa w Polsce - dobre praktyki i wyzwania" - Wanda Nowotarska, Pełnomocniczka Marszałka ds. komunikacji rowerowej
"Kolej przyjazna rowerzystom. Czego potrzebuje turysta rowerowy - część 1" - Szymon Nitka, ZnajKraj
"Budowa sieci tras rowerowych Pomorza Zachodniego - aspekty praktyczne" - Michał Żuber, Dyrektor Zachodniopomorskiego Zarządu Dróg Wojewódzkich w Koszalinie.
"Trasy rowerowe jako system - model współpracy lokalnych samorządów" - Aleksander Kopia, Główny Specjalista ds. Komunikacji Rowerowej w Urzędzie Miejskim w Tarnowskich Górach.
"Jakość Szlaków Rowerowych wg ADFC - redagowanie i ocena" - Günther Drobisch, planista miasta i ruchu, Berlin
"Trasy rowerowe jako system - sieci tras rowerowych" - Aleksander Buczyński, European Cyclists' Federation
"Lokalizacja inwestycji rowerowych" - Wojciech Grela, Biuro ds. komunikacji rowerowej, Wydział Infrastruktury i Transportu, Urząd Marszałkowski Województwa Zachodniopomorskiego.
"Analiza turystyki rowerowej ADFC 2023: Fakty i liczby dotyczące turystyki rowerowej w Niemczech" - Tino Freißler, Specjalista ds. turystyki & Bett+Bike Regional Management Brandenburgia / Berlin
"Turystyka na Pomorzu Zachodnim" - Artur Pomianowski, dyrektor biura Zachodniopomorskiej Regionalnej Organizacji Turystycznej
"Wędrowne wczasy rowerowe" - Maciej Zimowski, Bird Service
"Wpływ turystyki rowerowej na lokalną gospodarkę" - Olivier Schneider, Francuska Federacja użytkowników rowerów
"Miejsca przyjazne rowerzystom. Czego potrzebuje turysta rowerowy - część 2" - Szymon Nitka, ZnajKraj
"System rekomendacji Miejsc Przyjaznych Rowerzystom w województwie zachodniopomorskim" - Magdalena Bulikowska, Wydział Współpracy Terytorialnej i Turystyki, Urząd Marszałkowski Województwa Zachodniopomorskiego.
"Certyfikowana jakość w turystyce rowerowej" - Stephan Durant, Dyrektor Zarządzający Bett+Bike Service GmbH, Tino Freißler, Specjalista ds. turystyki & Bett+Bike Regional Management Brandenburgia / Berlin
Mapę układu krajowych tras rowerowych można znaleźć tutaj.